انگیزه صحیح برای انجام کار نیک

آیا می توان به امید دریافت  مابه‌ازاء ، کار خیری انجام داد ؟

مثل اینکه شخصی بگوید، من می بخشم تا خدا مرا ببخشد. یا می دهم تا خداوند در ازایش به من بدهد .

متأسفانه در ما اگر انجام کاری به ازاء دریافت چیز دیگری نباشد، هیچ صفت خیری صادر نمی شود و کسی جود و بخشش نمی کند.

انگیزه اکثر مردم از انجام فعل نیکو این است که ازایش را از خداوند بگیرند .

اما انگیزه ائمه (ع) و بزرگان هرگز چنین نبوده است ، آنها فقط می گویند :

« ما می بخشیم همانگونه که خدا می بخشد »

ابوعلی سینا در کتاب اشارات می فرمایند :

« جود، بخشیدنی را گویند که بلاعوض باشد »

خداوند نیز چنین است، می بخشد اما هرگز در مقابل آن چیزی طلب نمی کند و احتیاج به عوض ندارد .

بلکه می گوید : « سرشت ذاتی من بر بخشش است » .

مثل اینکه چشم بگوید : سرشت ذاتی من بر دیدن است و گوش بگوید : بافت حقیقی من بر شنیدن است ، یا این که خورشید بگوید : بافت حقیقی من بر نوردهندگی است .

تمام موجودات عالم از حق درس گرفته اند ، همه می گویند : سرشت ذاتی تکوینی ما بر این است که به کار خود مشغول باشیم و در مقابل آن چیزی طلب نکنیم .

در این میان فقط انسان است که کارهایش را در مقابل دریافت عوض، انجام می دهد .

البته نمی گویم اینگونه بودن بد است ، بلکه این یک نظر متوسط است . نه می گوییم بد است و نه می گوییم خوب است . فقط می گوییم اینگونه افراد اگر بخششی هم کنند، جواد حقیقی نمی باشند. زیرا جواد حقیقی در مقابل جود خود چیزی طلب نمی کند .

آیات قرآن و سیره ائمه معصومین (ع) به ما آموخته اند که :

« مرد آن است که هزار مرتبه دست مردم را بگیرد و وقتی هم که افتاد، هیچ انتظاری از دیگران نداشته باشد » .

و می گویند: ما شما را بخاطر خدا اطعام می کنیم، و هیچ پاداشی و سپاسی از شما نمی خواهیم» ( انسان/9)

                                                                           استاد صمدی آملی

73 فرقه

مسلمانها 73 فرقه هستند !

مسلمانها بر سر نماز 73 فرقه نیستند ، همه مسلمانها نماز می خوانند و 17 رکعت هم می خوانند .

مسلمانها بر سر روزه 73 فرقه نیستند ، همه مسلمانها روزه می گیرند و 30 روز هم می گیرند و آن هم در ماه مبارک رمضان .

مسلمانها بر سر حج 73 فرقه نیستند ، همه اینها حج میروند و در ذی الحجه هم می روند  .

اما وقتی به حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) که می رسند 73 فرقه می شوند .

امت پیغمبر ، تمام دستورات پیغمبر را تمکین کردند جز «غدیر خم» که اختلاف شد .

چون بی بصیرتی به میدان آمد .

چون حُب ریاست به میدان آمد .

چون منفعت طلبی به میدان آمد .

چون قوم گرایی و قبیله بازی به میدان آمد .

مصیبت

از بزرگی پرسیدند :

بزرگترین مصیبت ها کدام است ؟

گفت : آنکه بر کار نیک توانا باشی و

چندان انجام ندهی که از دست برود ...

وَ هَدَیناهُ اَلنَجْدَیْن

در سوره بلد پس از اشاره به نعمت های الهی مانند چشم، زبان و لب ، در آیه 10 می فرماید : «وَ هَدَیناهُ اَلنَجْدَیْن» .

«نجد» در این آیه به معنای راه است و «نجدین» یعنی دوراهی.

معنای آیه این است که خداوند می فرماید : ما انسان را به سر دوراهی ، هدایت کردیم . این دوراهی یکی راه خوبی و خیر و سعادت است و دیگری راه بدی و شرّ و شقاوت ، و انسان باید یکی از آن دو را انتخاب کند .

 این آیه یکی از روشن ترین آیاتی است که هم وجود اختیار را در انسان ثابت می کند و هم بیان می دارد که تمام حوادث زندگی انسان هم به اختیار و طبق میل او نیست . بلکه انسان در بخشی از امور زندگی نیز مجبور است . بخشی از زندگی انسان جبری است ، زیرا بدون اینکه خودش اراده کند به دنیا می آید و خدا راه خوبی و بدی را به او نشان می دهد و انسان باید با اختیار خود یکی از آن دو راه را انتخاب کند .

پس انسان در اختیار داشتن خودش هم اختیار ندارد و مجبور است که اختیار داشته باشد .

همچنین هیچکس نمی تواند بگوید من هیچ یک از دو راه خوبی و بدی را انتخاب نمی کنم ، زیرا مجبور است یکی از آن دو را انتخاب کند .

اما اینکه کدام راه را انتخاب کند در اختیار خود اوست و در اینجا دیگر مختار است و خودش با اراده خویش راه سعادت و بهشت یا شقاوت و دوزخ را انتخاب می کند .

                                            «استاد احمد جامی»

نکته

از هر چیز تعریف کردند، بگو مال خداست و کار خداست .

نکند خدا را بپوشانی و آنرا به خودت یا به دیگران نسبت بدهی که ظلمی بزرگ تر از این نیست .

اگر این نکته را رعایت کنی، از وادی امن سر در می آوری .

هر وقت خواستی از کسی یا چیزی تعریف کنی، از «ربت» تعریف کن .

بیا و از این تاریخ تصمیم بگیر حرفی نزنی مگر از او .

هر زیبائی و خوبی که دیدی رب و پروردگارت را یاد کن .

                                         «مرحوم دولابی»

 

توحید صمدی

توحید صمدی قرآنی یعنی توحیدی که حضرت حق را «صمد» بدانیم ، به آن معنا که او در همه ی عالم به خود حاضر است و در مخلوقات به اسماء الهی ظاهر می باشد .

وجود

ما با حقیم ، و در حقیم و از حقیم .

جایی نیست که حق نباشد . « لا یُمکنُ الفِرارُ مِنْ حُکومَتِک » (فرار کردن از حکومتت ممکن نیست) .

حکومت و سلطنت ، از آنِ وجود است و کل نظام هستی را وجود پُر کرده است. 

الله الصمد (یکی از معانی صمد چیزیست که تو خالی نباشد، پُر باشد) .

هر جا برویم، وجود است که مشهود ماست ، منتها ما این وجود و آب را در قالب ظهورات و امواج آن مشاهده می کنیم.

لذا عالَم را انباشته از خیزابِ وجود می بینیم .

همه ی موجودات مانند خیزابی از متن دریای نظام هستی به ساحل نظام طبیعت می آیند و دو باره به متن خودشان بر می گردند. «انا لله و انا الیه راجعون» .

هر موجی حق دارد بگوید : من از همین آب آمده ام و با تمام عشق ، به همین آب باز می گردم .

موج از دریا جدا نیست ، کما اینکه خلق از حق جدا نیست.

                                «حضرت علامه حسن زاده آملی»

لا مؤثر فی الوجود الا الله

انسان موحد که نباید جهان را به دو دسته تقسیم کند و خدا را از اسباب جدا کند، اسباب مجرای فیض الهی است .

خداوند از اول خلقت چنین هدفی را داشته که بعضی از کارها را به واسطه ی اسباب انجام دهد. پس استفاده از این اسباب عین «توکل» به خداست .

مشکل ، استفاده کردن از این اسباب نیست ، بلکه مشکل، نوع نگاه ما به این اسباب است .

همه ی اسباب الهی اثر دارد اما به دست خداوند و به واسطه ی خداوند و تحت سیطره ی خداوند .

پس اینکه انسان از اسباب الهی استفاده کند شرک نیست بلکه شرک این است که اثر این اسباب را مستقل از اراده الهی بدانیم .

محک

اگر ما بخواهیم خودمان را محک بزنیم که چه اندازه مطیع خدا هستیم  ، باید ببینیم به چه میزان به خداوند ایمان داریم و بر او توکل می کنیم .

انسان به میزانی که ایمان دارد و به میزانی که بر خدا توکل دارد از تسلط شیطان رها می شود .

فقط برای خدا

همه کار می کنند، هیچ کس بیکار نیست، ولی منظور کاری است که برای خدا باشد .

هر چیزی خالصش ارزش دارد . گلاب خالصش ارزش دارد . شیر و عسل هم همینطور است . آب اگر در یخچال در کنار خربزه و طالبی باشد ، بو می گیرد و طعم و مزه اش عوض می شود .

حتی خدا هم خالصش خوب است . قرآن می فرماید : «کنار خدا، هیچ خدایی را قرار نده چون خودت زمین گیر و ناتوان می شوی» . خدا هم بی مزه می شود .

مثل اینکه شما به گل فروشی میروید، در کنار گل رْز و گل مریم، چند شاخه کاهو و کرفس هم بگذارند. هیچ کس این کار را نمی کند  .

وقتی شما کنار خدا، چیزی را بگذارید ، خدا هم در زندگی تان این قدر مزه ندارد ، چون با غیر خدا قاطی شده است.

عبادت هم باید خالص باشد . اگر عبادت این ویژگی را داشته باشد ، این «کار» است و در دستگاه الهی خریدار دارد .

«کار» اگر برای خدا باشد ارزش دارد وگرنه بهترین کارها حتی عبادت و خیرات که رنگ و بویِ خدا نداشته باشد به پشیزی نمی ارزد . شما بگو نماز شب و یتیم داری و غیره، اگر برای خدا نباشد هیچ ارزشی ندارد .

فقط برای خدا و فقط برای خدا

پند حافظ

حکم مستوری و مستی همه بر عاقبت است

کس ندانست که آخر به چه حالت برود

تصمیم

تصمیم شبیه ماهی است ،

گرفتنش آسان و نگه داشتن آن سخت است .

تسلیم

مقام تسلیم ریشه در محبت دارد و محبت است که انسان را به خشوع و خضوع در برابر خدا می رساند .

اگر  انسان به مقام محبت خدا و ولی خدا برسد آنگاه فرد مؤمن خود را در مقام دلدادگی  هم بدهکار خدا می داند نه طلبکار .

یأس

 یٰا أَیُّهَا اَلنّٰاسُ أَنْتُمُ اَلْفُقَرٰاءُ إِلَى اَللّٰهِ وَ اَللّٰهُ هُوَ اَلْغَنِیُّ اَلْحَمِیدُ  . (فاطر/15)

 اى مردم، شما به خدا نیازمندید، و خداست که بى نیاز ستوده است. 

                        ----------------------

انسان بذاته فقر دارد پس باید یک کاری بکند . چون کمالی را که می طلبد باید اشباع کند ، حالا اگر این کمال را اشباع نکرد یأس بوجود می آید .

یأس یعنی چیزی را بطلبی و آنرا گیر نیاوری ، دوباره بطلبی گیر نیاوری و ... آنوقت یأست کامل می شود .

چیزی که امروزه خیلی «مُد» شده این است که عده ای برای اینکه خلاء درونی خود را پْر کنند مرتب جای خود را عوض می کنند ، یعنی میروند ترکیه می بینند اشباع نشدند ، می گویند اینبار می رویم آفریقا ، باز می بینند نشد ، می گویند می رویم فرانسه . بعد از سه چهار باری که در روی زمین دویدند و دیدند که نتوانستند خلاء درونی اشان را پُر کنند آنوقت آهسته آهسته یأس می آید .

اشکال در این است که در پیدا کردن اهداف جایمان را عوض می کنیم، در صورتی که باید جهت مان را عوض می کردیم.

خلاء ذاتی انسان فقط با عین ربط به حق پُر می شود .

فقط و فقط و فقط از طریق خدا، انسان می تواند یأس شخصیتی اش را از بین ببرد .

تبلیغات

فرهنگ غرب چیزهایی را که لازمه زندگی نبود به عنوان نیازهای زندگی وارد زندگی ما کرد .

این تابلوهای تبلیغاتی چیزهایی را که نیاز مردم نیست به عنوان نیاز به مردم معرفی می کنند تا مردم احساس کنند واقعاً بدون آنها نمی توانند زندگی کنند.

آنچه نیاز ماست ما بدون هیچ تبلیغی به دنبال آن هستیم . به همین جهت هیچ وقت تبلیغ نمی کنند که مردم نان بخورند زیرا آنچه نیاز طبیعی ماست ذهن ما متوجه آن هست و نیازی به تبلیغ ندارد .

یکی از ظلم های وسایل ارتباط جمعی دنیا، تبلیغات سرمایه داران است به ملت ها و بازی کردن با وهم و خیال مردم ساده .

تبلیغات جهانی برای حیات سرمایه داران، مصرف بیشتر را به مردم پیشنهاد می دهد ، چون نظام سرمایه داری بدون مصرف زیاد امکان ادامه حیات ندارد .

نفس

اگر نفست را مشغول نکنی ،

او حتماً تو را مشغول می کند !

انسان

انسان همانند آب است ، اگر بایستد می گندد !

نظام حق

نظام حق اینگونه است که شرایط را در اختیار مردم قرار می دهد و اجازه می دهد هر کس با هر استعدادی که دارد هر چه می خواهد بشود. شرایط برای خوب شدن و بد شدن فراهم است.

قرآن آمده تا راه خوب شدن، پنهان نباشد.

توکل

وقتی متوجه باشیم انسان همه ی ابعاد خود و هستی را نمی شناسد و حضرت حق که خالق او و هستی است، همه ی عالم را می شناسد و می تواند در آن تصرف کند ، عاقلانه ترین کار آن است که به مدیریت حضرت حق در همه ی امور اعتماد کنیم و او را وکیل بگیریم و این معنی توکل است .

از آن جهت که به هر چه او گفته است اعتماد کنیم و به نتایجی که حاصل می شود ، راضی باشیم.

عقل برای این است که جستجو کنیم ببینیم حضرت حق چه دستوراتی داده است ، نه آن که عقل را در مقابل دستورات الهی و به طور مستقل تبعیت کنیم  .

شُکر واقعی

شُکر زبانی تنها یادآوری این معناست که ما چیزی را داریم که خداوند به ما داده و باید قدردان آن بوده و به درستی از آن استفاده کنیم . اما ،

حضرت امام جعفر صادق (ع) می فرمایند :

شُکر واقعی ، آن است که انسان نعمت های خدا را وسیله گناه قرار ندهد و آنها را در راه خدا مصرف کند .

حضور قلب

حتماً ملاحظه فرموده اید که چگونه خیالات دنیایی در نماز به سراغ انسان می آید و مزاحم حضور قلب می شود، در حالی که در امور معمولی این خیالات ظاهر نمی شوند .

چون در نماز بنا داریم از ساحت عالم ماده و دنیای کثرات به ساحت عالم غیب و معنا سیر کنید . به عبارت دیگر می خواهید ساحت خود را تغییر دهید، در اینجاست که موانع ظاهر می شوند .

تا وقتی نمی خواستیم تغییر ساحت دهیم، در همان ساحتی بودیم که خیالات و کثرات نیز در همان ساحت بودند، لذا مانعی محسوب نمی شدند که در مقابل ما صف بکشند .

عالم کثرات وقتی مانع ماست که بخواهیم از کثرت به سوی وحدت سیر کنیم .

بر اساس نکته فوق، تا کسی قلب خود را راه نیندازد نمی فهمد حُب دنیا چه بلائی بر سر او آورده است .

در این حالت است که دستورات شریعت معنی حقیقی خود را پیدا می کند، چه دستوراتی که ما را از موانع نهی می کند و چه آن دستوراتی که ما را در ایجاد عوامل امر می نماید .

                                          «استاد اصغر طاهرزاده»

خصلت

از کسی پرسیدند ...

کدامین خصلت از خدای خود را دوست داری ؟

گفت :

همین بس که می دانم ،

او می تواند مُچم را بگیرد

ولی دستم را می گیرد ...

توجه

متوجه باش که :

کمِ با خدا بهتر از زیادِ با خلق است !

نسبت ها

نسبت های ما با افراد در حقیقت ربطی به ما ندارد، یک نسبت حقیقی در هستی ما هست و آن نسبت ما با خداست ، که او «رب» است و ما «عبد»، نسبتی که در هیچ شرایطی تغییر نمی کند .

بر عکس بقیه ی نسبت ها که در قیامت همه ی آنها از صحنه خارج می شود  

مرگ

بعد از مرگ، نه امکان عذرخواهی هست و نه امکان برگشت به دنیا .

در آن شرایط دیگر وسیله ای که بتوان خدا را راضی کرد نیست .

زیبایی ارتباط با خدا را باید در این دنیا، در روح و قلب خود پایه ریزی کنی .

آنجا خودت هستی و خودت، با یک راه پیش روی، و یک منزل که در آن لاجرم فرود می آیی !

ایستادن

برای بلند شدن باید خم شد ،

اگر گاهی مشکلات تو را خم نمود

بدان آغاز ایستادن است ...

صحیفه نفس

آن که از صحیفه نفس خود آگاهی ندارد ،

از کدام کتاب و رساله طرفی می بندد ؟!

                                      «حضرت علامه حسن زاده آملی»

أمر الهی

«أمر الهی» پناهگاه آدمی است، آدم در این پناهگاه از شرّ «من» در امان است .

أمر الهی، آدمی را از میل و اراده خود بیرون می برد، و در میل و اراده الهی قرار می دهد .

به یک معنا، أمر خدا همان «لا اله الا الله» است که خودخواهی را بر می دارد و خدا خواهی را می آورد .

خداوند در حدیثی قدسی می فرماید :

«کلمة لا اله الا الله حصنی، فمن دخل حصنی امن من عذابی»

توحید، همان دژ و پناهگاه الهی است، که آدمی را از آتش «من» رها می سازد .

آدمی باید حقیقتاً و در عمل ، وارد این پناهگاه شود.

کسی که ذکر لسانی بدون عمل دارد، مانند کسی است که زیر موشک باران دشمن ایستاده و پیوسته می گوید:

پناهگاه ، انسان را از موشک حفظ می کند .

آدمی، تنها هنگامی که خود را در اختیار خدا قرار می دهد و مطیع اوست ، وارد پناهگاه شده است .

                                              «استاد محمود امامی»

فرصت محدود

زندگی، سراسر حادثه است و همواره آرامشی به مشکلی، و مشکلی به آرامشی تبدیل می شود، و دو باره آن آرامش به مشکلی جدید سیر می کند .

جنس زندگی دنیایی بستر امتحان ، یعنی حادثه خیزی است، هر کس زندگی آرام می خواهد اصلاً دنیا را نشناخته است .

امورات و شرائط زندگی در دنیا هیچ کدام بقاء ابدی ندارند.

پس به آنها به صورت ابدی نگاه نکنید وگرنه خود را در مقابل آنها می بازید، یا مغرور می شوید که همیشه در آن شرایط خوب خواهید ماند، یا مأیوس می شوید که وای تا ابد با این شرایط بد چگونه به سر ببریم.

همه مشکل این است که فراموش می کنیم هر چیزی نهایتی دارد، و کسی بد امتحان می دهد که فکر کند آن شرایط ابدی است .

فرصتی است بین تولد و مرگ، برای اینکه محدود بودن دنیا را درست احساس کنید به فاصله بین گذشته تاحال نگاه کنید. از روزی که دبستان رفتید تا حالا چقدر است ؟ از آن حادثه پنجاه سال می گذرد ، ولی گویا دیروز بود. یعنی نیم قرن در دنیا یک لحظه است و به این راحتی به نهایت خود رسید و بر اساس آنچه عمل کردیم و آنچه را خدا مطابق عمل ما تقدیر کرده بود به سوی ما آمد .

همه شما گذشته هایتان را نگاه کنید گویا دیروز بود .

آینده ای را هم که به ظاهر جلوی خود خیلی طولانی می بینیم چیزی نمی گذرد که تبدیل می شود به همان دیروز .

با این دید و با این تجزیه و تحلیل کل دنیا را یک فرصت محدود ببینید .

                                     «استاد اصغر طاهرزاده»

دنیا

دنیا، در رابطه با تعلقات دنیایی ما جدی و بزرگ می شود .

اگر متوجه ابدیت شدیم در نظر به آن عالم بیکرانه، دنیا چیزی جز همان یک روز یا قسمتی از یک روز نخواهد بود .

سِیروُ فِی الاَرض

قرآن کریم می فرماید : «سِیروُ فی الارض» (انعام/11) در زمین سیر کنید .

برای اینکه نحوه مدیریت حق را در جای جای عالَم ملاحظه می کنید .

سیر در زمین برای این است که با نگاه در آیات الهی و توجه به سرنوشت اقوامی که هلاک شده اند و آثاری که از آنها به جای مانده است، عبرت بگیریم و سیر الی الله را پیشه خود سازیم.

در آیه فوق مقصود سیر و سفر نیست که از این طرف دنیا به آن طرف دنیا بروید تا حوصله اتان سر نرود بدون توجه به هیچ عبرتی . که این کار در واقع یک نوع فرار از خود است.

شما سالک الی الله هستید نه سالک مراتع و کوه ها.

شما سالک الی الله هستید نه سالک خیابان و پاساژ .

انتظار

صبورانه در انتظار زمان بمان

هر چیز در زمان خودش رُخ می دهد

باغبان حتی اگر باغش را غرق آب کند ،

درختان خارج از فصل میوه نمی دهند .

عزت مؤمن

عزت مؤمن به ساده زیستن اوست .

چون خدایی که عین بزرگی است در اوج سادگی است ،

نه انگشتر طلا دارد و نه ماشین آخرین مدل ، 

اصلاً  شکل ندارد تا چه رسد به این چیزها .

پس هر چه ساده تر ، عزتمندتر .

شگرد شیطان

وقتی می خواهیم بوته ای را از ریشه در بیاوریم همان اول ریشه کن نمی شود و باید آنرا به جهت های مختلف چرخانده و بلرزانیم .

شگرد شیطان نیز همین است . او ابتدا آرام آرام با وسوسه هایش ما را می لغزاند و بعد که ما را سست و اراده و اعتقادات ما را ضعیف کرد، ما را از ریشه جدا خواهد کرد .

و هُوَ اللطیف الخبیر

یک مادر با لطف لقمه ای در دهان طفل خود می گذارد ،

همین مادر اما گاه لقمه ای که طفل از زمین برداشته با

قهر از دهان او می گیرد .

این هر دو لطف است .

و خدا لطیف است یعنی همین .

منیت

جهان هستی را بر اساس حق ساخته اند و لذا جهان جواب گوی انسانی است که حق را می طلبد .

وقتی منیت انسان مقصد انسان شد، همه چیزها را در رابطه با منیت خود می خواهد ، در حالی که عالَم را این گونه     نساخته اند .

                                              «استاد اصغر طاهرزاده»

اعتماد

به مانند حضرت ابراهیم به خداوند اعتماد کنیم

شاید بهشت ما داخل در آتش باشد .

بعلاوه - منها

وقتی بعلاوه خدا باشی ،

منهای هر چیزی می توان زندگی کرد .

شاهراه

گذشتن از شاهراه بسیار آسان است

ولی همه بیراهه را دوست دارند !

مؤمن

مؤمن نه دنیا را رها می کند و نه از آن فرار می کند

بلکه بر آن سوار می شود !